04. "Spooky Action at a Distance" ("Tylko kochankowie przeżyją")

Spojrzenie na sztukę, które wyłania się z ostatniego filmu Jima Jarmuscha, to nic innego jak staroświecki snobizm. Nic dziwnego, skoro jego głównymi bohaterami jest para wampirów: Adam (Tom Hiddleston) i Eve (Tilda Swinton). Oboje wiedzą z doświadczenia, że to, co najlepsze, należy do przeszłości, a współcześni ludzie to dla nich tylko horda zombie. Mimo to, duet zakochanych wampirów wciąż odnajduje drobinki piękna w otaczającej ich rzeczywistości.

Adam tworzy muzykę, którą sam określa jako "pogrzebową". Krótka scena, w której wampir nagrywa w swoim domowym studiu (piosenka to "Spooky Action at a Distance" tria SQÜRL, którego liderem jest sam Jarmusch) mówi wszystko o jego wizji artystycznej. Utwór to bezceremonialne post-rockowe granie: chmura gitarowych sprzężeń i monotonny rytm perkusji budują przytłaczającą atmosferę i zwracają uwagę słuchacza na teksturę dźwięków. Podczas sceny obserwujemy Adama otoczonego nadmiarem przedmiotów: starych instrumentów, winyli oraz analogowego i elektronicznego sprzętu. Jego gra sprowadza się do wydobywania z gitary zapętlonych dźwięków przy użyciu pałki perkusyjnej i smyczka, a następnie zniekształcania ich za pomocą efektów gitarowych. W kontekście całego filmu piosenka brzmi jak marsz żałobny dla upadającej kultury, idealna ścieżka dźwiękowa do zwiedzania Detroit (miasta symbolizującego powolny rozkład). Jarmuschowi udało się także naszkicować ostateczny filmowy portret zblazowanego snoba - wiecznie stojącego na straży dobrego smaku.

05. "Come and Get Your Love" ("Strażnicy Galaktyki")

Peter Quill, znany także jako Star-Lord (Chris Pratt), zwiedza planetę Morag w poszukiwaniu cennego artefaktu. Jednak w żadnym razie nie jest on tak wartościowy jak przedmiot, który Quill zawsze nosi przy pasku - kanciasty walkman Sony, z kasetą magnetofonową podpisaną "Awesome Mix Vol. 1". To kapsuła czasu, w której jego zmarła matka zmieściła kwintesencję popu lat 70. oraz całe dzieciństwo Petera aż do roku 1988.

Muzyka zaklęta w mixtape'ie stanowi życiowy soundtrack Quilla. To także osobisty i pełen miłości list, który jego autorka zapisała w postaci zestawu wybranych piosenek ułożonych w odpowiedniej kolejności. Jego znaczenie staje się oczywiste, kiedy Star-Lord odpala "Come and Get Your Love" zespołu Redbone. To, co następuje, to czysta radość - Quill, niesiony melodią, tańczy na ruinach jakiejś upadłej cywilizacji z lekkością zarezerwowaną dla filmowych musicali. Stworzenie, przypominające skrzyżowanie szczura z iguaną, pełni rolę mikrofonu w muzycznej sekwencji rozgrywającej się w głowie Petera, szkielet martwego humanoida staje się partnerem do tańca, a niezidentyfikowany kosmiczny szlam - ślizgawką. Niezaprzeczalną gwiazdą tej ekstatycznej sceny pozostaje jednak Chris Pratt - aktor dysponujący prostolinijnym wdziękiem Golden Retrievera w ludzkiej postaci.

Film Jamesa Gunna propaguje tezę, według której muzyka to nie tylko pokaźna część naszej tożsamości, kształtowanej od dzieciństwa, ale także uniwersalny język, który ułatwia porozumienie - tutaj pomiędzy Star-Lordem i Gamorą (Zoe Saldana). Dzięki sile piosenki ("O-o-h Child" Five Stairsteps) można nawet uratować całą galaktykę. Jeżeli jakiś zeszłoroczny film pokazał, jak istotną rolę pełni muzyka w naszym życiu, to byli to właśnie "Strażnicy Galaktyki", ze ścieżką dźwiękową wypełnioną po brzegi popowymi szlagierami.

Karol Kućmierz (ur. 1988 r.) - absolwent kulturoznawstwa na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Publikuje w tygodniku internetowym "Kultura Liberalna", współpracownik portalu Esensja. Laureat III nagrody Konkursu im. Krzysztofa Mętraka w 2012 r., wyróżniony w 2013. W 2014 r. wyróżniony w IV edycji Konkursu "Powiększenie" portalu Filmweb. Autor tekstów do katalogów festiwalowych Ars Independent.