English
Varia

Orlando reż. Sally PotterOrlando reż. Sally Potter
Ciekawostki z przestrzeni NH
08 lutego 2011
"Władczynie spojrzenia" czyli feminizm, gender, kultura i kino

Korporacja Ha!art w Linii Wizualnej wydała właśnie książkę Władczynie spojrzenia. Teoria filmu a praktyka reżyserek i artystek autorstwa Małgorzaty Radkiewicz. To omówienie twórczości artystek i reżyserek, które posługują się zarówno medium filmowym, jak i wideo czy nowymi mediami. Autorka wykorzystuje klucz teoretycznofilmowy, feministyczny i genderowy oraz szeroko rozumianą metodologię studiów kulturowych. Centralnym tematem tomu jest kobieca ekspresja, jej zróżnicowanie tematyczne, stylistyczne i medialne. W efekcie zastosowania metodologii filmoznawczej na polu sztuki pojawia się przestrzeń do interdyscyplinarnego odczytania dokonań artystek, ich aspektów estetycznych, technologicznych, miejsca w sferze artystycznej oraz w komunikacji (multi)medialnej.

Całość oparta jest o przeplatające się cztery perspektywy badawcze: historyczną, teoretyczno-filmową i medialną, artystyczną oraz tożsamościową, a przydatne tu okazały się koncepcje teoretyczne m.in. Maggie Humm, Claire Johnston, E. Ann Kaplan, Teresy de Lauretis, Patricii Mellecncamp, Tanii Modleski, Laury Mulvey, Griseldy Pollock, Kaji Silverman. Przedmiotem analizy autorka uczyniła realizacje takich reżyserek i artystek, jak reżyserki Frauenfilm (m.in. Margarethe von Trotta i Urlike Ottinger), Chantal Akerman, Anna Baumgart, Vera Chytilova, Julie Dash, Germaine Dulac, Zuzanna Janin, Miranda July, Katarzyna Kozyra, Sally Potter, Jennifer Reeves, Jasmila Žbanić i inne.

W tomie omawiane są główne tendencje genderowej refleksji teoretyczno-filmowej: interdyscyplinarna i rewizjonistyczna, oraz cztery obszary jej zainteresowań: model kina narracyjnego, płciowe nacechowanie doświadczenia filmowego, definiowanie kobiecego i męskiego podmiotu jako autorów, widzów i obiektów przedstawiania oraz technologia gender, czyli relacje między męskimi i kobiecymi reprezentacjami a kulturowymi mitami. Autorka analizuje także pojęcie kobiecego autorstwa.

Celem książki było takie zastosowanie do analizy wybranych filmów teorii związanych z kinem kobiet, aby wyeksponować kluczowe dla tej refleksji terminy oraz kategorie interpretacyjne, a nakreślony aparat badawczy został wykorzystany jako kontekst, a zarazem narzędzie. Interdyscyplinarne podejście służy stworzeniu pola badawczego obejmującego kino i sztukę kobiet, sytuującego się poza - czy też ponad - granicami dyscyplin naukowych i stosowanych w nich ujęć, a zestawienie materiałów powstałych w różnym czasie i miejscu pozwoliło uciec autorce od swoistej gettoizacji sztuki i spojrzeć na propozycje artystek i reżyserek jako na działania uwarunkowane nie tylko swoim miejscem w historii sztuki/filmu, ale także przynależnością do pewnego dekonstrukcyjnego nurtu kultury wizualnej opartego na wspólnocie doświadczenia kobiecego podmiotu twórczego i podobnym teoretycznym przemyśleniom wizualizowanym w medium filmowym/wideo.

Małgorzata Radkiewicz - dr hab., od 1995 roku związana z Wydziałem Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie od 2000 roku pracuje na stanowisku adiunkta w Instytucie Sztuk Audiowizualnych. Założycielka i kierowniczka Podyplomowych Studiów z Zakresu Gender UJ. Stypendystka International Women's University na Uniwersytecie w Hamburgu i Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku. Wykładała gościnnie ma Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą i Uniwersytecie w Tampere w Finlandii. Autorka książek: W poszukiwaniu sposobu ekspresji. O filmach Jane Campion i Sally Potter (2001), Derek Jarman. Portret indywidualisty (2003), "Młode wilki" polskiego kina. Kategoria gender a debiuty lat 90. (2006). Jako redaktorka współpracowała z krakowskim wydawnictwem Rabid i przygotowała pięć tomów z serii Gender. Publikuje w Polsce i zagranicą, w katalogach wystaw, antologiach i na łamach czasopism, m.in. "Rita Baum", "Kwartalnik Filmowy", "Czas Kultury", "Kultura Współczesna".

© Stowarzyszenie Nowe Horyzonty
festiwal@nowehoryzonty.pl
realizacja: Pracownia Pakamera
Regulamin serwisu ›